Ortanca (Hydrangea), Hydrangeaceae ailesine ait, genellikle bahçe ve süs bitkisi olarak popüler olan çiçekli bir bitkidir. Anavatanı Asya ve Amerika’nın bazı bölgeleri olup, özellikle Japonya, Çin ve Kuzey Amerika’da doğal olarak bulunur. Çarpıcı, büyük çiçek başları ve renk değiştirme özelliğiyle bilinir. İşte Ortanca hakkında temel bilgiler:
Özellikler:
- Çiçekler: Genellikle yuvarlak veya konik çiçek başları şeklinde, pembe, mavi, beyaz, mor veya kırmızı tonlarda. Çiçek rengi, toprağın pH seviyesine bağlı olarak değişebilir (asidik topraklarda mavi, alkali topraklarda pembe).
- Yapraklar: Geniş, oval, koyu yeşil, hafif parlak. Çoğu türde yaprak döken, bazı türlerde ise yapraklar kalıcıdır.
- Boyut: Türüne göre 1-3 metreye kadar büyüyebilir; saksıda daha kompakt kalır.
- Çiçeklenme Dönemi: Yaz başından sonbahar başına kadar, genellikle haziran-eylül ayları.
Yetiştirme Koşulları:
- Işık: Yarı gölge veya sabah güneşi alan alanlar idealdir. Doğrudan öğle güneşi yaprakları yakabilir.
- Sulama: Toprak sürekli nemli olmalı, ancak su birikintisi kök çürümesine yol açar. Düzenli sulama önemlidir.
- Toprak: İyi drene olan, organik maddece zengin, hafif asidik veya nötr toprak. Toprak pH’sı çiçek rengini etkiler (mavi için pH 5.0-5.5, pembe için pH 6.0-6.5).
- Sıcaklık: Ilıman iklimleri sever, -15°C’ye kadar dayanıklı türleri vardır. Soğuk bölgelerde kış koruması gerekebilir.
- Gübre: İlkbahar ve yaz aylarında çiçekli bitkiler için dengeli gübre (ör. 10-10-10) veya ortancaya özel gübre kullanılabilir.
Bakım İpuçları:
- Budama: Türüne göre değişir. Eski dallarda çiçek açanlar (örn. H. macrophylla) ilkbaharda hafif budanır; yeni dallarda çiçek açanlar (örn. H. paniculata) kış sonu veya erken ilkbaharda sert budanabilir.
- Nem: Yüksek nem sever, özellikle saksı bitkilerinde toprak nemi kontrol edilmeli.
- Renk Kontrolü: Mavi çiçek için alüminyum sülfat, pembe çiçek için kireç ekleyerek toprak pH’sı ayarlanabilir.
- Zararlılar: Yaprak bitleri, örümcek akarları ve sümüklü böcekler sorun olabilir. Organik böcek ilaçları veya neem yağı kullanılabilir.